دیسکها، بالشتکهای نرم و لاستیکی هستند که در میان مهرههای ستون فقرات قرار گرفتهاند. این دیسکها وظیفه محافظت از ستون فقرات و جذب ضربههای ناشی از آسیبهای احتمالی را بر عهده دارند. زمانی که دیسکهای بین مهرهای تحت فشار یا ضربههای شدید قرار بگیرند، محتویات مرکزی آنها ممکن است بیرون بریزد و این وضعیت بهعنوان فتق یا بیرون زدگی دیسک شناخته میشود. در موارد شدیدتر، احتمال تکهتکهشدن دیسک نیز وجود دارد که در این صورت، بافت فتق از محل خود جدا شده و به داخل ستون فقرات نفوذ میکند. به این حالت، عارضه پارگی دیسک گفته میشود. همانطور که مستحضرید در این مطلب قصد داریم به بررسی موضوع تفاوت پارگی دیسک با بیرون زدگی دیسک بپردازیم.
دیسکهای ستون فقرات بهعنوان بالشتکهایی لاستیکی بین مهرهها قرار گرفتهاند که از نخاع محافظت میکنند. زمانی که لایه بیرونی دیسک به نام آنولوس دچار پارگی میشود یا صفحه انتهایی از بدنه مهرهها جدا میگردد، بخش ژلاتینی داخلی دیسک (نوکلئوس پالپوزوس) به بیرون نشت میکند. این مواد ژلمانند باعث فشار بر عصبها شده و درد ایجاد میکند. نوکلئوس پالپوزوس حاوی پروتئینهای التهابی است که میتواند منجر به درد سیاتیک یا رادیکولوپاتی شود.
بیرونزدگی دیسک کمر ممکن است به دلیل بلندکردن اشیا سنگین یا حتی بهصورت خودبهخود رخ دهد. یکی از عوامل مهم این عارضه، افزایش سن است که با خشکشدن دیسکها و تضعیف لایه بیرونی همراه میباشد. با پارگی این لایه، هسته ژلاتینی به بیرون راه پیدا کرده و تماس آن با عصبها باعث ایجاد درد میشود.
دیسکهای ستون فقرات کمری دارای ساختاری ژلمانند در مرکز و لایهٔ خارجی محکم هستند که مانند یک دونات ژلهای عمل میکند. با گذشت زمان، این لایه خارجی تضعیف شده و ممکن است ترک بخورد. زمانی که ماده ژلاتینی از این ترکها عبور کند و به اعصاب نخاعی فشار وارد کند، فتق دیسک رخ میدهد. از جمله علل شایع این وضعیت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
با افزایش سن، دیسکهای بین مهرهای مقداری از رطوبت خود را از دست میدهند و دیگر عملکردی مانند یک بالشتک نرم را ندارند. این تغییر باعث جابهجایی و ترکخوردن دیسکها شده و ممکن است منجر به بیرونزدگی شود. بیشتر فتق دیسکها در ناحیه تحتانی کمر رخ میدهد. علائم شایع بیرونزدگی و پارگی دیسک کمر شامل موارد زیر است:
در این بخش از مقاله تفاوت پارگی دیسک با بیرون زدگی دیسک، به بررسی روشهای تشخیص این عارضه پرداختهایم. تشخیص بیرونزدگی و یا پارگی دیسک کمر معمولاً با بررسی علائم بیمار و سابقه پزشکی وی آغاز میشود. پزشک پس از معاینه بدنی، منبع اصلی درد را شناسایی کرده و آزمایشهایی برای بررسی بیحسی یا ضعف عضلات انجام میدهد. در نهایت، برای تأیید تشخیص، از آزمایشهای تصویربرداری استفاده میشود که شامل موارد زیر است:
در این روش، از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تهیه تصاویری با جزئیات از بافتهای نرم ستون فقرات استفاده میشود. MRI نهتنها دیسک آسیبدیده و فشردگی احتمالی عصب را نشان میدهد، بلکه اطلاعاتی درباره وجود زائدههای استخوانی، تومورهای نخاعی و آبسه نیز ارائه میدهد. این روش تصویربرداری از دقت بیشتری نسبت به رادیوگرافی برخوردار است.
سیتیاسکن با استفاده از اشعه ایکس و یک کامپیوتر، تصاویر دوبعدی از ستون فقرات تهیه میکند. این روش به پزشک کمک میکند تا آسیبدیدگی دیسک را تأیید کند.
رادیوگرافی برای بررسی موقعیت مهرهها، تغییرات آرتریتی، شکستگیها و خارهای استخوانی به کار میرود. بااینحال، این روش بهتنهایی برای تشخیص فتق دیسک کمر کافی نیست.
این آزمایش برای اندازهگیری فعالیت الکتریکی عضلات و تشخیص آسیب دیسک کمر استفاده میشود. با استفاده از سوزنهای خاص، سیگنالهای الکتریکی عضلات ضبط و تحلیل میشوند تا مشکلات عصبی و عضلانی شناسایی شوند.
این تست، مشابه نوار عصب و عضله، عملکرد اعصاب را ارزیابی میکند. با اندازهگیری سرعت انتقال سیگنالهای الکتریکی از یک سر عصب به سر دیگر، آسیبدیدگی اعصاب و اختلالات عصبی بررسی میشود.
در این روش تصویربرداری، یک ماده کنتراست به ستون فقرات تزریق میشود و از آن برای بررسی کانال نخاعی استفاده میکنند. این رنگ در تصاویر اشعه ایکس ظاهر شده و به رادیولوژیست کمک میکند تا نخاع و ساختارهای اطراف آن را بهوضوح مشاهده کند.
در این بخش از مقاله تفاوت پارگی دیسک با بیرون زدگی دیسک باید اشاره کنیم که راهکارهای متنوعی برای درمان این عارضه وجود دارد که باتوجهبه شرایط بیمار، انتخاب میشوند. در مراحل ابتدایی، پزشکان معمولاً از روشهای محافظهکارانه استفاده میکنند. این روشها شامل موارد زیر است:
اگر درمانهای محافظهکارانه تأثیر مطلوبی نداشته باشند، روشهای تهاجمیتری برای درمان پارگی دیسک کمر در نظر گرفته میشود. این روشها شامل موارد زیر هستند:
بیرونزدگی و پارگی دیسک کمر یک مشکل شایع است که میتواند افراد در سنین مختلف را تحتتأثیر قرار دهد. این عارضه ممکن است بر اثر عواملی همچون رانندگی طولانیمدت، ضربه به ستون فقرات، یا نشستنهای مداوم به وجود آید. علائم آن به شدت بیماری بستگی دارد و ممکن است شامل کمردرد، درد در پاها و احساس بیحسی یا گزگز در اندامها باشد.
پزشک متخصص پس از تشخیص علت و شدت بیماری، روشهای درمانی مناسبی را انتخاب میکند. درمانهای غیرجراحی شامل ورزش و فیزیوتراپی، تزریق کورتون، اوزون تراپی، تزریق دیسکوژل و دارودرمانی است. در صورت نیاز به جراحی، این کار میتواند به دو صورت باز یا بسته انجام شود. لیزردرمانی یکی از روشهای جراحی بسته برای درمان دیسک کمر است که با کمترین عوارض همراه است. امیدواریم که مطالعه مطلب فوق درباره تفاوت پارگی دیسک با بیرون زدگی دیسک برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد.
هر دو وضعیت میتوانند علائم مشابهی ایجاد کنند، مانند درد در ناحیه کمر، درد سیاتیکی، گزگز و بیحسی در پاها. بااینحال، پارگی دیسک معمولاً علائم شدیدتری ایجاد میکند، زیرا هسته دیسک به اعصاب فشار وارد میکند.
تشخیص پارگی دیسک معمولاً با استفاده از روشهای تصویربرداری مانند امآرآی (MRI) یا سیتیاسکن (CT scan) انجام میشود. این روشها به پزشک کمک میکنند تا آسیب به دیسک و وضعیت هسته داخلی آن را مشاهده کند.
درمان هر دو مشکل میتواند مشابه باشد. روشهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهابی و ورزش ممکن است برای هر دو وضعیت مؤثر باشد. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به درمانهای تهاجمیتری مانند تزریق استروئید یا جراحی وجود داشته باشد.
برای جلوگیری از پارگی یا بیرونزدگی دیسک، مهم است که از فشار بیش از حد به ستون فقرات جلوگیری کنید. رعایت وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن و بلندکردن اجسام سنگین، تقویت عضلات کمر و انجام منظم تمرینات ورزشی میتواند خطر این مشکلات را کاهش دهد.
فوق تخصص درد، رییس انجمن درد ایران و استاد دانشگاه شهید بهشتی، در سال 1385 به عنوان نفر اول در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پذیرفته شد و برای دوره تکمیلی فلوشیپ درد عازم فرانسه شد و در دو مرکز دانشگاهی پاریس و استراسبورگ دوره دید. دکتر هاشمی برای اولین بار در ایران از روش آندوسکوپی دیسک در درمان بیرون زدگی های دیسک و تنگی کانال نخاعی استفاده کرد.
پیوندهای همکار: تزریق ژل آلت ، سابسیژن صورت ، لیفت نخ صورت
طراحی وب سایت و پشتیبانی: تیم تبلیغاتی Erfan Amiri