اسکولیوز یک انحنای غیرطبیعی در ستون فقرات است که معمولاً به شکل S یا C مشاهده میشود. این ناهنجاری اغلب در دوران کودکی آغاز میشود، اما ممکن است در بزرگسالی نیز بروز کند. در بزرگسالان، اسکولیوز میتواند به دلایل مختلفی از جمله عدم تقارن لگن، عوامل ژنتیکی، جراحیهای قبلی ستون فقرات، انحراف زانو یا مچ پا و حتی آسیب به ناحیه سر ایجاد شود.
تفاوت اصلی بین ستون فقرات افراد سالم و مبتلایان به اسکولیوز در قابلیت حرکت ستون فقرات است. در حالت طبیعی، ستون فقرات میتواند بهراحتی به سمت چپ و راست حرکت کند. بهعنوانمثال، هنگام راهرفتن، ستون فقرات حرکاتی مانند خمشدن و چرخش به چپ و راست را انجام میدهد و در نهایت به مرکز بدن بازمیگردد. اما افراد مبتلا به اسکولیوز به دلیل انحنای ستون فقرات، در حرکت به یک سمت با مشکلاتی مواجه میشوند. در بسیاری از موارد این بیماری با ورزش قابلکنترل است؛ لذا در این مطلب قصد داریم اطلاعاتی درباره انحراف ستون فقرات و ورزش برای درمان اسکولیوز به شما عزیزان بیان کنیم.
انحراف ستون فقرات، که به آن اسکولیوز نیز گفته میشود، یک ناهنجاری است که در آن فرد دارای انحنای جانبی به شکل C یا S در ستون فقرات خود میباشد. این انحنا میتواند در هر ناحیهای از ستون فقرات ایجاد شود، اما شایعترین مناطق شامل قسمت فوقانی ستون فقرات و ناحیه کمر هستند.
این ناهنجاری ممکن است در ابتدا قابلمشاهده نباشد؛ اما برخی افراد مبتلا به اسکولیوز ممکن است دارای ناهماهنگی در شانهها یا باسن باشند. در اکثر موارد، درمان ضروری نیست؛ زیرا معمولاً این انحنا پیشرفت نمیکند. بااینحال، بر اساس میزان انحنا و سن فرد، پزشک ممکن است روشی مناسب برای درمان این عارضه پیشنهاد کند.
اسکولیوز میتواند در هر سنی ظاهر شود، اما معمولاً در سنین ۱۰ تا ۱۲ سالگی یا در دوران نوجوانی تشخیص داده میشود. کجشدن بدن در نوزادان نادر است؛ اما نوعی از اسکولیوز به نام اسکولیوز نوزادی وجود دارد که ممکن است شکل بدن نوزادان را تحتتأثیر قرار دهد.
در بسیاری از موارد، علت مشخصی برای انحراف ستون فقرات وجود ندارد. پزشکان انحراف ستون فقرات را به دو دسته اصلی تقسیم میکنند:
این عارضه معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی نمایان میشود و علائم آن بسته به سن فرد متنوع است.
شایعترین نوع اسکولیوز در سنین نوجوانی به نام اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان شناخته میشود و میتواند افراد بین ۱۰ تا ۱۸ سال را تحتتأثیر قرار دهد. علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اگرچه بروز این عارضه در نوزادان نادر است؛ اما در صورت مشاهده علائم زیر، بهتر است برای معاینه دقیق به متخصص مراجعه کنید:
نکته: اگر نوزاد درمان نشود، ممکن است با مشکلاتی مانند اختلال در عملکرد قلب و ریه مواجه شود.
بسیاری از افراد مبتلا به نوع خفیف اسکولیوز هستند و عوارض شدیدی را تجربه نمیکنند. بااینحال، این عارضه میتواند به مشکلات جدیتری منجر شود، از جمله:
افرادی که در کودکی به اسکولیوز مبتلا بودند و درمان نشدند، ممکن است در بزرگسالی دچار کمردرد مزمن شوند.
اگر قفسه سینه بهشدت بپیچد، میتواند توانایی قلب را در پمپاژ خون مختل کند.
انحراف شدید ستون فقرات میتواند به قفسه سینه فشار وارد کند و تنفس را دشوار کند.
انحراف ستون فقرات میتواند باعث عدم تراز در باسن و پاها شود و نحوه راهرفتن فرد را تغییر دهد. تلاش برای حفظ تعادل منجر به خستگی زودرس عضلات میشود. همچنین، فرد ممکن است متوجه شود که یکی از لگنها میچرخد درحالیکه دیگری اینطور نیست.
اگر انحراف ستون فقرات شدید شود، عضلات پشت ممکن است دچار اسپاسمهای دردناک شوند. التهاب در اطراف ماهیچهها میتواند فشار ایجاد کند و منجر به درد شود. همچنین، دیسکهای بین مهرهای و مفاصل ممکن است به دلیل فشار زیاد تحلیل بروند.
با پیشرفت اسکولیوز، ممکن است تغییرات ظاهری قابلتوجهی رخ دهد، از جمله:
تغییر شکل ناشی از پیچش ستون فقرات میتواند سفتی و خشکی بدن را افزایش داده و انعطافپذیری ستون فقرات را کاهش دهد.
این موضوع اغلب نادیده گرفته میشود، درحالیکه میتواند از دیگر عوارض مهمتر باشد. فردی که دچار ناهنجاریهای ستون فقرات است، ممکن است بهتدریج دچار ناراحتی و اضطراب شود. تحمل درد و عدم توانایی در پوشیدن لباسهای مشابه همسالان میتواند برای او استرسزا و ناراحتکننده باشد.
در این بخش، چندین ورزش برای درمان اسکولیوز را معرفی میکنیم که تأثیر آنها در بهبود سلامت ستون فقرات به اثبات رسیده است. در نظر داشته باشید که برای دریافت برنامهای جامع و مؤثر، با پزشک متخصص و مجرب در این زمینه مشورت کنید.
ورزش بهعنوان یک روش مؤثر و طبیعی برای مدیریت و درمان انحراف ستون فقرات شناخته میشود. با انجام ورزش برای درمان اسکولیوز، میتوان به تقویت عضلات پشتی، بهبود انعطافپذیری و کاهش درد کمک کرد. همچنین، مشاوره با متخصصین فیزیوتراپی میتواند به انتخاب بهترین تمرینات و جلوگیری از آسیبهای احتمالی کمک کند. بیماران مبتلا به اسکولیوز میتوانند با رعایت برنامه ورزشی منظم و اصولی، کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند و به سلامت جسمی بهتری دست یابند. امیدواریم که مطالعه مطلب ورزش برای درمان اسکولیوز نهایت لذت و استفاده را برده باشید.
بله، ورزشهای خاص میتوانند به بهبود وضعیت اسکولیوز کمک کنند. تمرینات تقویتی و کششی میتوانند عضلات پشتی را تقویت کرده و انعطافپذیری را افزایش دهند. این تمرینات همچنین میتوانند به کاهش درد و بهبود تعادل بدن کمک کنند. مشاوره با یک متخصص فیزیوتراپی برای انتخاب بهترین تمرینات ضروری است.
ورزشهایی مانند شنا، پیادهروی، دوچرخهسواری و تمرینات کششی برای بیماران مبتلا به اسکولیوز مفید هستند. این فعالیتها به تقویت عضلات و بهبود وضعیت ستون فقرات کمک میکنند. همچنین، تمرینات ایروبیک و یوگا نیز میتوانند به بهبود وضعیت کلی بدن و کاهش استرس کمک کنند.
فوق تخصص درد، رییس انجمن درد ایران و استاد دانشگاه شهید بهشتی، در سال 1385 به عنوان نفر اول در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پذیرفته شد و برای دوره تکمیلی فلوشیپ درد عازم فرانسه شد و در دو مرکز دانشگاهی پاریس و استراسبورگ دوره دید. دکتر هاشمی برای اولین بار در ایران از روش آندوسکوپی دیسک در درمان بیرون زدگی های دیسک و تنگی کانال نخاعی استفاده کرد.