سندرم جراحی ناموفق کمر (FBSS) به گروهی از بیماران اطلاق میشود که پس از جراحی، دوباره دچار درد مزمن در کمر یا پا میشوند. این درد ممکن است کاهش یابد، اما به طور کامل از بین نمیرود. همچنین، به دلیل ایجاد بافت اسکار در اطراف ریشه عصبهای ستون فقرات، این درد ممکن است تا چند ماه پس از عمل تشدید شود و با علائمی مانند درد مزمن و اسپاسم عضلانی همراه باشد. این اصطلاح به معنای ادامهدار بودن درد است و لزوماً نشاندهنده وجود مشکل یا نقص در جراحی نیست. بر اساس گزارشهای معتبر، احتمال بروز سندروم عمل ناموفق کمر بین ۲۰ تا ۴۰ درصد تخمین زده میشود، و این احتمال در صورت تکرار جراحی افزایش مییابد. بهعلاوه، این عارضه در مناطقی که جراحی ستون فقرات رایج است، بیشتر مشاهده میشود.
جراحی ناموفق کمر و بروز عوارض بعد از عمل دیسک کمر میتواند ناشی از عوامل متعددی باشد:
بیمارانی که از عوارض ناشی از عمل جراحی دیسک کمر رنج میبرند، معمولاً پس از عمل با دردهای مزمن یا بروز دردی جدید در ناحیه کمر و پاها مواجه میشوند. درد کمر پس از جراحی ممکن است مشابه دردهای قبلی باشد یا به شکل جدیدی با شدت متفاوت در ناحیهای دیگر ظاهر شود. این نوع درد میتواند در نواحی بالایی یا پایینی محل درمان شده در ستون فقرات احساس شود. علاوه بر این، محدودیت در توانایی حرکتی، گرفتگی عضلات یا اسپاسم و عدم بازگشت به قدرت طبیعی عضلات از دیگر علائم شایع است. این دردها معمولاً بیمار را مجبور به استفاده مکرر دارو برای کنترل کمر درد میکند.
در کلینیکهای درد، معمولاً روش درمانی باتوجهبه علائم و شرایط خاص بیمار انتخاب میشوند. هنگامی که معاینات لازم بر روی بیمار به طور کامل انجام شد، پزشکان متخصص ما باتوجهبه فاکتورهای مؤثر بر مشکلات خاص کمر، از یک برنامه درمانی مناسب برای رفع مشکل بیمار استفاده میکنند.
متخصصان داروهای متعددی را برای کنترل درد سندرم جراحی ناموفق کمر (FBSS) تجویز میکنند؛ در ادامه رایجترین این داروها را بیان کردهایم:
به خاطر داشته باشید که قبل از دریافت ماساژ شرایط خود را به متخصص ماساژدرمانی توضیح دهید تا او از دستزدن به نواحی حساس یا نواحی که ممکن است بعد از جراحی هنوز دردناک باشند، خودداری کند.
طب سوزنی برای بیماران مبتلا به کمردرد ناشی از عمل جراحی که در کل قسمت پایین کمر خود احساس درد، سرما و سنگینی میکنند، با مشکل بلندشدن از حالت نشسته مواجه هستند، یا درد آنها در هوای سرد بدتر میشود و گرفتگی و مفاصل دارند، مؤثر میباشد.
اگر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) نتوانند درد کمر را تسکین دهند، پزشک ممکن است داروهای کورتیکواستروئید را برای کاهش التهاب و داروهای بیحسی موضعی را به داخل کانال نخاعی تزریق کند.
انجام تمرینات فیزیوتراپی بخش بسیار مهمی از روند بهبودی پس از جراحی کمر است. یکی از روشهای درمانی برای افرادی که جراحی ناموفق کمر داشتهاند و نمیتوانند تحت جراحی دوم قرار بگیرند، تحریک الکتریکی (TENS)است.
بر خلاف باور عموم افراد، استراحت طولانیمدت در رختخواب برای بیماران مبتلا به دردهای کمر چندان مفید نیست. انجام ورزشهایی که به تقویت عضلات کمر و شکم و بهبود انعطافپذیری (مانند حرکات کششی برای عضلات کمر و نواحی اطراف ستون فقرات) کمک میکنند، میتواند فشار وارد شده به کمر را کاهش داده و در نتیجه درد را تسکین دهد.
یوگا یکی از فعالیتهای ورزشی مؤثر در این زمینه است که به کشش و تقویت عضلات کمر و سایر عضلات میانی بدن کمک میکند. بیماران با سابقه سندرم جراحی ناموفق کمر (FBSS) باید به یاد داشته باشند که فعالیتهای ورزشی و حرکات را بهآرامی و تحتنظر مربی انجام دهند.
در این روش، نوعی آنزیم بهمنظور نرم کردن بافت اسکار تزریق میشود و سپس این بافت خراشیده و حذف میگردد. این عمل میتواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
روش تخریب با امواج رادیویی ممکن است برای ازبینبردن اعصاب اطراف ستون فقرات که پیامهای درد را منتقل میکنند، استفاده شود. در نهایت، اگر هیچ یک از روشهای فوق مؤثر نباشند، ممکن است بیمار نیاز به جراحی مجدد داشته باشد.
سندرم جراحی ناموفق کمر (FBSS) یک چالش جدی برای بیمارانی است که پس از عمل جراحی کمر همچنان با درد و ناراحتی مواجه میشوند. این وضعیت میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند عوارض جراحی، چسبندگیها یا آسیب به اعصاب باشد. درک علائم و درمانهای موجود برای FBSS، از جمله روشهای غیرتهاجمی و جراحی مجدد، برای مدیریت این سندرم بسیار حائز اهمیت است. با انتخاب جراح ماهر و رعایت مراقبتهای پس از عمل، بیماران میتوانند شانس موفقیت درمان را افزایش داده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
سندرم جراحی ناموفق کمر (FBSS) به حالتی اطلاق میشود که پس از انجام عمل جراحی کمر، بیمار همچنان با درد و ناراحتی مواجه است. این وضعیت ممکن است به دلیل عوارض جراحی یا مشکلات دیگری مانند چسبندگیها یا آسیب به اعصاب ایجاد شود.
علائم FBSS میتواند شامل درد مداوم در ناحیه کمر، تیرکشیدن به پاها، ضعف عضلانی و اختلال در حرکات باشد. برخی بیماران همچنین ممکن است احساس بیحسی یا سوزنسوزنشدن در نواحی مختلف بدن را تجربه کنند.
برای کاهش ریسک بروز FBSS، انتخاب جراح ماهر و انجام مشاورههای لازم قبل از جراحی بسیار مهم است. همچنین، پیروی از برنامههای توانبخشی و مراقبتهای پس از عمل میتواند به بهبود نتایج جراحی کمک کند.
فوق تخصص درد، رییس انجمن درد ایران و استاد دانشگاه شهید بهشتی، در سال 1385 به عنوان نفر اول در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پذیرفته شد و برای دوره تکمیلی فلوشیپ درد عازم فرانسه شد و در دو مرکز دانشگاهی پاریس و استراسبورگ دوره دید. دکتر هاشمی برای اولین بار در ایران از روش آندوسکوپی دیسک در درمان بیرون زدگی های دیسک و تنگی کانال نخاعی استفاده کرد.