Menu
یکی از بیماری‌های ستون فقرات که متاسفانه دیر تشخیص داده می شود، تنگی کانال استخوانی داخل ستون فقرات (Spinal Canal Stenosis) یا تنگی کانال نخاع نام دارد. این بیماری می‌تواند فرد مبتلا را از انجام فعالیت‌های روزانه خود ناتوان کرده و عوارضی همچون کمر درد و گردن درد را به همراه داشته باشد.
ستون فقرات انسان از یک سری مهره استخوانی توخالی تشکیل شده است که در کنار یکدیگر یک کانال را می‌سازند. نخاع عصبی درون این کانال استخوانی قرار گرفته و ریشه های عصبی نخاع از درون این کانال به کل بدن گسترش می‌یابند. اگر این اعصاب به هر دلیلی تحت فشار قرار بگیرند، وظایف حسی و حرکتی آنها مختل می‌گردد.
اختلال تنگی کانال نخاعی که در علم پزشکی به نام Spinal Stenosis زمانی رخ می‌دهد که فورامینا یا سوراخ‌های استخوانی ستون مهره شروع به تنگ شدن می‌کند. با تنگ شدن این مهره‌ها به نخاع یا اعصابی که از بین این سوراخ‌ها می‌گذرد، فشار می‌آید. همین موضوع باعث ایجاد درد و عوارض پس از ابتلا به این عارضه می‌شود.
مهم ترین دلیل فشار بر این اعصاب، فشار دیسک بین مهرها است. اما یک دلیل شایع دیگر تنگ شدن کانال به دلایلی مانند رسوب کلسیم اضافی در داخل کانال است. این مشکل معمولا در مهره های گردن و کمر که نیاز بیشتری به خم شدن دارند، اتفاق می‌افتد. نتیجه نهایی تنگ شدن کانال و ایجاد فشار بر نخاع و ایجاد علائم حسی و حرکتی می باشد.
لازم به ذکر است که این عارضه می‌تواند هم اکتسابی باشد و هم مادرزادی. بنابراین افرادی که در اعضای خانواده خود فردی را مبتلا به این بیماری دارند، باید بسیار بیشتر از سایرین مراقب باشند. چرا که تنگی کانال نخاعی عارضه‌ای است که با درد و ناتوانی همراه می‌شود.
بسته به ناحیه درگیری بین ستون مهره با نخاع یا اعصاب، تنگی کانال نخاعی را به دو دسته تنگی کانال نخاعی کمر یا گردن تقسیم‌بندی می‌کنند. این عارضه در کمر و گردن خود به دو دسته دیگر تقسیم‌بندی می‌شود:
مشکل بزرگ تنگی کانال نخاعی نیز مانند سایر بیماری‌ها با یک سری علائم خاص همراه است که به پزشک در تشخیص و درمان کمک می‌کند. این نکته را باید ذکر کنیم که این بیماری یکی از بیماری‌هایی است که با سرعت کم پیش می‌رود و برای ایجاد به مدت زمانی طولانی نیاز دارد. به همین دلیل ممکن است در ابتدای ابتلا به این عارضه بیمار هیچ گونه علائمی نداشته باشد. به عبارت دیگر علائم بیماری به مرور زمان ایجاد و با گذشت زمان بدتر می‌شود. برخی از این علائم عبارتند از:
◽ درد و سوزن در کمر، باسن و پاها
◽ بیحسی و گزگز در کمر، پاها و همچنین باسن
◽ درد در هنگام ایستادن‌ها و نشستن‌های طولانی مدت
◽ درد سیاتیک و لگن
◽ ضعف در قسمت ساق پا
◽ نداشتن تعادل
◽ لنگش در پاها
◽ اختلال در نعوظ
در صورت ابتلای فرد به تنگی کانال نخاعی در گردن علائم زیر در انتظار بیمار خواهد بود:
◽ درد و بیحسی در دست‌ها
◽ گردن درد و سفتی عضلات گردن
◽ درد در سر، شقیقه
◽ اختلالات شنوایی، تنفسی و بینایی
◽ درد در قفسه سینه
درد ناشی از تنگی کانال نخاعی در ناحیه پایین کمر نیز نسبتا شایع است که می تواند در یک طرف، هر دو طرف و یا وسط کمر احساس شود. باید توجه داشت که این بیماری یک بیماری پیشرونده است که در طی زمان نسبتا طولانی و در سنین پس از چهل سالگی ایجاد می‌گردد. به همین دلیل، بسیاری از بیماران آن را به حساب مشکلات افزایش سن گذاشته و معمولا نسبت به علائم تنگی کانال نخاعی کمر بی اعتنایی می‌کنند.
بسیاری از این بیماری را در هر دو محل شایع آن یعنی گردن و کمر باهم تجربه می کنید. در موارد پیشرفته بیماری، اعصاب عصب دهنده به مثانه و روده‌ها نیز ممکن است تحت فشار قرار گیرند، که باعث علائمی نظیر احساس تکرر در دفع ادرار، بی اختیاری ادرار و مشکلات حرکتی در دستگاه گوارش گردند.
شدیدترین حالت این بیماری در افرادی اتفاق می‌افتد که برای مدت طولانی نسبت به تشخیص و درمان بی‌تفاوت بوده‌اند و با حالت فلج نسبی هر دو دست و پا و معمولا روی ویلچر به اورژانس‌های ارتوپدی منتقل می‌شوند. این افراد نیازمند جراحی اورژانس هستند زیرا در غیر این صورت امکان آسیب دائم به نخاع و قطع شدن رشته‌های عصبی وجود دارد که می‌تواند به بیحسی یا فلج دائم منجر گردد.
فردی که دارای علائم تنگی کانال نخاعی کمر یا گردن است، باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نماید. اگر پزشک پس از معاینه دقیق عصبی نسبت به این بیماری مشکوک شود، معمولا درخواست MRI ستون فقرات می‌نماید که بهترین تکنیک تشخیص تنگی کانال نخاعی به حساب می‌آید.
MRI می تواند وجود هر ضایعه‌ای در ستون فقرات اعم از دیسک، تنگی کانال و وجود تومور که بر نخاع فشار می‌آورد را، بدون تاباندن اشعه ایکس مشخص سازد (عدم استفاده از اشعه ایکس یکی از مزیت های مهم MRI نسبت به X-Ray می باشد). در صورت وجود تنگی کانال، این تنگی معمولا بر حسب شدت آن به صورت خفیف، متوسط و شدید گزارش می شود که هر کدام درمان های متفاوتی را نیاز دارند.
همانطور که عنوان شد، کمر درد و پادرد متداول‌ترین علائم تنگی کانال نخاعی به حساب می‌آیند. افزایش رشد استخوانی مهره ها به سمت داخل و از دست دادن حالت ارتجاعی رباط‌های محافظ نخاع می توانند باعث تنگی کانال نخاعی و بروز علائمی چون کمر درد و پا درد شوند.
بسیاری از بیماران به همراه تنگی کانال نخاع، درگیری چند دیسک بین مهره ای (به خصوص در ناحیه مهره های چهارم و پنجم کمری که عصب سیاتیک را عصب دهی می‌کنند) را نیز دارند، که موجب تشدید علائم بیماری آنها می‌گردد. علائم تنگی کانال و دیسک کمر بسیار به هم شبیه بوده و تشخیص افتراقی آنها معمولا تنها با تکنیک های رادیوگرافی مانند MRI امکان پذیر می باشد.
بیماری‌های استخوانی مثل بیماری پاژه (Paget’s disease) که باعث رشد بیش از حد استخوانها می گردند و هم چنین تومورهای داخل نخاعی یا استخوانی نیز می توانند باعث تنگی کانال نخاع گردند.
برای از بین بردن علائم و عوارض تنگی کانال نخاعی بین موارد خفیف و پیشرفته این بیماری تفاوت وجود دارد. در موارد خفیف تا متوسط، درمان‌های حمایتی، فیزیوتراپی، تصحیح حرکات و تمرینات ورزشی می‌توانند موجب بهبودی فرد و از بین رفتن علائم ظاهری تنگی کانال نخاعی گردند.
موارد شدید معمولا به کمک جراحی های غیرتهاجمی جهت گشاد کردن مجرای داخلی کانال قابل درمان هستند. در موارد شدیدتر جراحان اقدام به جایگزینی کامل یک یا چند مهره با پروتزهای مصنوعی می نمایند.
در این مطلب به بررسی تنگی کانال نخاعی پرداختیم و گفتیم که این عارضه چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟
اگر خود یا یکی از اطرافیان به این عارضه مبتلا است؛ بسیار خوش‌شانسید که توانسته‌اید این مطلب را مطالعه کنید.
ما در کلینیک دکتر مسعود هاشمی رئیس انجمن درد ایران و استاد دانشگاه شهید بهشتی نهایت تلاش خود را برای بهبود این عارضه به کار می‌گیریم تا در نهایت بتوانیم به بیمارانی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند، کمک کنیم در مدت زمانی کوتاه‌تر بهبود یابند.
لازم به ذکر است که دکتر مسعود هاشمی یکی از فوق تخصصان خبره ایرانی است که برای اولین بار در ایران از روش آندوسکوپی دیسک برای درمان این عارضه دردناک استفاده کرده است.
برای مراجعه به این متخصص خبره و دریافت خدمات از مجموعه ما می‌توانید طبق تقویم زیر به مراکز درمانی نام برده مراجعه کنید. لازم به ذکر است که برقراری تماس قبل از رزرو نوبت می‌تواند موجب رفاه حال بیماران شود.
در صورتی که سوالاتی در زمینه این بیماری ذهنتان را درگیر کرده است و به دنبال یافتن پاسخ آن هستید، می‌توانید با کامنت کردن سوالاتتان به ما کمک کنید در کمترین زمان ممکن پاسخ سوالاتتان را بیابیم.
آدرس و شماره تلفن‌های دریافت خدمات از دکتر مسعود هاشمی به شرح زیر است:
✔️ یکشنبه تا چهارشنبه (12 الی 16) – مطب شریعتی، بالاتر از پل رومی، روبروی بانک پارسیان، کوچه نبوی، پلاک 2، واحد 1 | 02126658517
————————————–
✔️ چهارشنبه ها – بیمارستان لاله
شهرک غرب – خ. سیمای ایران نبش خیابان فلامک جنوبی
021-47617220 ساعت 14 الی 17
خیر. این عارضه در سنین پایین بی اختیاری در اداره را به دنبال ندارد؛ اما ممکن است در افرادی که کهولت سن دارند این علائم را نیز به دنبال داشته باشد.
دوره نقاهت جراحی تنگی کانال نخاعی معمولا بین ۴ تا ۶ هفته است. پس از گذشت این بازه زمانی بیمار کم کم به زندگی عادی خود باز می‌گردد.
فوق تخصص درد، رییس انجمن درد ایران و استاد دانشگاه شهید بهشتی، در سال 1385 به عنوان نفر اول در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پذیرفته شد و برای دوره تکمیلی فلوشیپ درد عازم فرانسه شد و در دو مرکز دانشگاهی پاریس و استراسبورگ دوره دید. دکتر هاشمی برای اولین بار در ایران از روش آندوسکوپی دیسک در درمان بیرون زدگی های دیسک و تنگی کانال نخاعی استفاده کرد.
پیوندهای همکار: تزریق ژل آلت ، سابسیژن صورت ، لیفت نخ صورت
طراحی وب سایت و پشتیبانی: تیم تبلیغاتی Erfan Amiri
