همه چیز در رابطه با تنگی کانال نخاعی

کمر انسان از استخوان‌های کوچکی تشکیل شده است که روی یکدیگر قرار گرفته‌اند و با لغزش امکان حرکت و انجام کارهای روزمره را فراهم می‌کند. در بین این مهره‌ها طنابی نازک به نام نخاع رد می‌شود که در احساس و انجام بسیار از کارها موثر است.‌ تنگ شدن این مهره‌ها به هر دلیلی می‌تواند زمینه ساز اختلالی دردناک به نام تنگی کانال نخاعی باشد. اگر دوست دارید بدانید تنگی کانال نخاعی چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟ در این مقاله از مجله کلینیک درد دکتر هاشمی با ما همراه شوید تا به تمامی سوالاتی که در رابطه با این بیماری در ذهن دارید، پاسخ دهیم.

تنگی کانال نخاعی چیست؟

اختلال تنگی کانال نخاعی که در علم پزشکی به نام Spinal Stenosis زمانی رخ می‌دهد که فورامینا یا سوراخ‌های استخوانی ستون مهره شروع به تنگ شدن می‌کند. با تنگ شدن این مهره‌ها به نخاع یا اعصابی که از بین این سوراخ‌ها می‌گذرد، فشار می‌آید. همین موضوع باعث ایجاد درد و عوارض پس از ابتلا به این عارضه می‌شود.‌ لازم به ذکر است که این عارضه می‌تواند هم اکتسابی باشد و هم مادرزادی. بنابراین افرادی که در اعضای خانواده خود فردی را مبتلا به این بیماری دارند، باید بسیار بیشتر از سایرین مراقب باشند. چرا که تنگی کانال نخاعی عارضه‌ای است که با درد و ناتوانی همراه می‌شود.

انواع تنگی کانال نخاعی کمر و گردن

بسته به ناحیه درگیری بین ستون مهره با نخاع یا اعصاب، تنگی کانال نخاعی را به دو دسته تنگی کانال نخاعی کمر یا گردن تقسیم‌بندی می‌کنند. این عارضه در کمر و گردن خود به دو دسته دیگر تقسیم‌بندی می‌شود:

تنگی کانال نخاعی جانبی در کمر و گردن

علت ابتلا به این عارضه فشار وارد کردن دو مهره مجاور در اثر تنگ شدن به اعصاب نخاعی باشد به آن تنگی کانال نخاعی جانبی گفته می‌شود. این درد در تمامی نواحی گردن و کمر رخ می‌دهد؛ اما در کمر بیشتر دیده شده است. لازم است بدانید که فشار دائم این مهره‌ها به عصب نخاعی می‌تواند حتی زمینه ساز ناتوانی‌ها باشد.‌

تنگی کانال نخاعی مرکزی کمر و گردن

این عارضه در اثر تنگ شدن یک چند مورد از مهره‌هایی که کانال نخاعی از آن عبور می‌کند رخ می‌دهد و بیشتر در ناحیه کمری و گردنی دیده می‌شود. این در حالی است که ممکن است هر قسمت از ستون فقرات بیمار را به خود درگیر کند.

علائم تنگی کانال نخاعی

اختلال تنگی کانال نخاعی نیز مانند سایر بیماری‌ها با یک سری علائم خاص همراه است که به پزشک در تشخیص و درمان کمک می‌کند. این نکته را باید ذکر کنیم که این بیماری یکی از بیماری‌هایی است که با سرعت کم پیش می‌رود و برای ایجاد به مدت زمانی طولانی نیاز دارد. به همین دلیل ممکن است در ابتدای ابتلا به این عارضه بیمار هیچ گونه علائمی نداشته باشد. به عبارت دیگر علائم بیماری به مرور زمان ایجاد و با گذشت زمان بدتر می‌شود. برخی از این علائم عبارتند از: ● درد و سوزن در کمر، باسن و پاها ● بی‌حسی و گزگز در کمر، پاها و همچنین باسن ● درد در هنگام ایستادن‌ها و نشستن‌های طولانی مدت ● درد سیاتیک و لگن ● ضعف در قسمت ساق پا ● نداشتن تعادل ● لنگش در پاها ● اختلال در نعوظ در صورت ابتلای فرد به تنگی کانال نخاعی در گردن علائم زیر در انتظار بیمار خواهد بود: ● درد و بی‌حسی در دست‌ها ● گردن درد و سفتی عضلات گردن ● درد در سر، شقیقه ● اختلالات شنوایی، تنفسی و بینایی ● درد در قفسه سینه

تشخیص تنگی کانال نخاعی

برای تشخیص این عارضه در ابتدا علائم بالینی بیماری چک می‌شود یا به عبارت دیگر سابقه پزشکی و بررسی‌های بدنی لازم توسط متخصص انجام می‌گیرد. سپس برای تشخیص بیشتر بیماری از بیمار خواسته می‌شود تا ام آر آی، اسکن توموگرافی کامپیوتری یا کیلوگرم دهد. در واقع می‌توان گفت این بررسی‌ها بیشتر به منظور تشخیص تغییرات نخاعی و عصبی انجام می‌گیرد. پزشک مربوطه با در نظر گرفتن نتایج حاصل شده از بررسی‌های مختلف صورت گرفته نتایج نهایی در رابطه با ابتلا یا عدم ابتلای بیمار تنگی کانال نخاعی را اعلام می‌کند.

درمان تنگی کانال نخاعی

برای درمان تنگی کانال نخاعی از روش‌های درمانی مختلفی استفاده می‌شود. در واقع می‌توان گفت انجام این روش‌ها در کنار یکدیگر باعث می‌شود تا علائم بیماری به طور قابل توجهی کاهش یابد و درمان در کوتاه‌ترین بازه زمانی ممکن حاصل شود. برخی از این روش‌های درمانی عبارتند از:

دارو درمانی

از آنجایی که این بیماری با درد همراه است، پزشک معالج با تجویز یک سری داروهای مسکن به کنترل درد کمک می‌کند. برخی از داروهایی که برای کنترل و کاهش درد این عارضه مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از داروهای ضدالتهاب و استروئیدی. در برخی مواقع ممکن است حتی از داروهایی چون گاباپنتین نیز برای کنترل این عارضه استفاده شود. تزریق کورتیکوستروئیدها نیز به منظور کاهش درد و بی‌حسی می‌تواند گزینه بسیار مناسبی باشد.

فیزیوتراپی، آب درمانی، کاردرمانی و ورزش درمانی

فیزیوتراپی و ورزش درمانی از درمان‌های کنترل کننده این بیماری هستند که می‌توانند به کاهش درد و بهبودی کمک کنند. تقویت عضلات کمر و گردن باعث می‌شود تا علائم ابتلا به این بیماری به طور قابل توجهی کاهش یابد. متخصصان بر این باورند که آب درمانی یا ورزش در آب نیز می‌توانند در این عارضه بسیار مفید باشند.

جراحی

در صورتی که روش‌های غیر تهاجمی درمان اثرگذاری لازم را نداشته باشد، پزشک سراغ روش‌های تهاجمی می‌رود. درمان تنگی کانال نخاعی با روش‌های جراحی چون لامینکتومی، فورامینوتومی، دیسکتومی و فیوژن و آندوسکوپی انجام می‌گیرد. این روش‌ها با فیکس کردن مهره‌ها به کاهش علائم و همچنین درمان این عارضه دردناک در بیماران مبتلا کمک می‌کند.

جلوگیری از تنگی کانال نخاعی

شاید این جمله معروف را شما نیز شنیده باشید که پیشگیری بهتر از درمان است. در این باره باید بگوییم که بله شما با انجام یک سری اقدامات می‌توانید از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کنید یا به عبارت دیگر ریسک ابتلا به این بیماری‌ها را کاهش دهید. از مهم‌ترین راهکارها برای جلوگیری از ابتلا به تنگی نخاعی می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد: ● ورزش کردن و پیاده‌روی با تقویت عضلات کمر باعث می‌شود تا احتمال ابتلای شما به این عارضه بسیار کم باشد. ● تحقیقات انجام شده نشان داده است که پرهیز از مصرف دخانیات و الکل می‌تواند نقش بسیار زیادی در جلوگیری از ابتلا به این عارضه دردناک داشته باشد. ● داشتن یک لایف استایل خوب به خصوص در افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به این عارضه را دارند، بسیار مهم است.

جمع‌بندی

در این مطلب به بررسی تنگی کانال نخاعی پرداختیم و گفتیم که این عارضه چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟ اگر خود یا یکی از اطرافیان به این عارضه مبتلا است؛ بسیار خوش‌شانسید که توانسته‌اید این مطلب را مطالعه کنید. ما در کلینیک دکتر مسعود هاشمی رئیس انجمن درد ایران و استاد دانشگاه شهید بهشتی نهایت تلاش خود را برای بهبود این عارضه به کار می‌گیریم تا در نهایت بتوانیم به بیمارانی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند، کمک کنیم در مدت زمانی کوتاه‌تر بهبود یابند. لازم به ذکر است که دکتر مسعود هاشمی یکی از فوق تخصصان خبره ایرانی است که برای اولین بار در ایران از روش آندوسکوپی دیسک برای درمان این عارضه دردناک استفاده کرده است. برای مراجعه به این متخصص خبره و دریافت خدمات از مجموعه ما می‌توانید طبق تقویم زیر به مراکز درمانی نام برده مراجعه کنید.

در ضمن آدرس و شماره تماس‌های کلینیک درد دکتر مسعود هاشمی به شرح زیر است؛ و شما عزیزان باید برای مراجعه حضوری، با شماره تلفن‌های مذکور تماس حاصل فرمایید و هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.

⬅️ یکشنبه و سه ‌شنبه:

شریعتی، بالاتر از پل رومی، روبروی بانک پارسیان، کوچه نبوی، پلاک 2، واحد 1

شماره تماس: 021-26658517

⬅️ دوشنبه و چهارشنبه:

بلوار مرزداران، نرسیده به اشرفی اصفهانی، مرکز جراحی بهار

شماره تماس: 021-47617220

⬅️ چهارشنبه ها:

شهرک غرب – خ. سیمای ایران نبش خیابان فلامک جنوبی، بیمارستان لاله

شماره تماس: 021-88369862-6

سوالات متداول

خیر. این عارضه در سنین پایین بی اختیاری در اداره را به دنبال ندارد؛ اما ممکن است در افرادی که کهولت سن دارند این علائم را نیز به دنبال داشته باشد.

دوره نقاهت جراحی تنگی کانال نخاعی معمولا بین ۴ تا ۶ هفته است. پس از گذشت این بازه زمانی بیمار کم کم به زندگی عادی خود باز می‌گردد.  

زیرا عدم درمان این عارضه نه تنها با درد شدید در کمر و گردن همراه است، بلکه می‌تواند به نخاع بیمار فشار بیاورد و ناتوانی‌های بسیار زیادی را به دنبال داشته باشد.

قبل و بعد از جراحی و هنگامی که بیمار از دردهای شدید برخی از بیماری‌ها مانند سرطان رنج می‌برد، از این دستگاه استفاده می‌شود.